Κάνοντας μια σύντομη αποτίμηση της τριετίας σου στην Μπολόνια, τι θα έλεγες ότι κέρδισες ως ποδοσφαιριστής και ως άνθρωπος παίζοντας στην Ιταλία;
«Ωρίμασα ποδοσφαιρικά, έχω ζήσει πράγματα και καταστάσεις που δεν θα έβλεπα ποτέ στην Ελλάδα, είμαι γεμάτος. Θα έλεγα ότι έγινα πλούσιος στην ψυχή από όλες τις απόψεις. Παίζω ποδόσφαιρο σε μια χώρα που λατρεύουν τον ποδοσφαιριστή και βρήκα την ηρεμία μου μακριά από καταστάσεις μίζερες και στενόχωρες που συμβαίνουν στην Ελλάδα. Εμαθα να νοιάζομαι περισσότερο για άλλα πράγματα, όπως η οικογένεια και η ψυχική μου ισορροπία. Εγινα καλύτερος ποδοσφαιριστής και καλύτερος άνθρωπος».
Βρέθηκες από την ΑΕΚ στη δεύτερη κατηγορία της Ιταλίας, σε μια ομάδα που στην αρχή δεν σε αξιοποιούσε ιδιαίτερα. Πώς τελικά καταξιώθηκες;
«Είμαι δυνατός χαρακτήρας και δεν ένιωσα ποτέ απογοήτευση. Οι απαιτήσεις για τους κεντρικούς αμυντικούς είναι πολύ μεγάλες στην Ιταλία. Ο στόπερ πρέπει να καθοδηγεί την άμυνα αλλά και όλη την ομάδα, και εγώ δεν ήξερα ούτε τη γλώσσα. Στην αρχή έπαιζα κάποια δεκάλεπτα, μετά τριαντάλεπτα, μετά ημίχρονα και στο τέλος έγινα βασικός. Σημασία έχει ότι επένδυσαν σε εμένα, ασχολήθηκαν μαζί μου για να με φέρουν στα μέτρα τους και ποτέ δεν με έκαναν να νιώσω ότι είμαι στο περιθώριο».
Παρουσιάζεσαι από τον Τύπο ως μεταγραφικός στόχος όλων των μεγάλων ελληνικών ομάδων. Αλήθεια, για ποιους λόγους θα επέλεγες την επιστροφή στη Σούπερ Λίγκα από την παραμονή στο Καμπιονάτο;
«Σίγουρα όχι για συναισθηματικούς, δεν μπορώ να πω ότι μου λείπει η Ελλάδα όταν ζω σε μια πανέμορφη χώρα και απολαμβάνω συνθήκες εργασίας και ποιότητα ζωής που δεν είχα φανταστεί. Θα ήμουν αχάριστος αν έλεγα κάτι τέτοιο. Μόνο για ένα καλύτερο συμβόλαιο θα επέστρεφα, για κανέναν άλλο λόγο».
Κάτι χειροπιαστό υπάρχει;
«Ξέρω ότι έχουν ρωτήσει για μένα Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός, όμως κάτι περισσότερο δεν υπάρχει. Γνωρίζω και για το ενδιαφέρον της ΑΕΚ αλλά και αυτό είναι εντελώς φιλολογικό».
Και αν υποθέσουμε ότι η Μπολόνια σου προσέφερε το ίδιο ακριβώς συμβόλαιο; Θα επέλεγες τον Ολυμπιακό ή τον Παναθηναϊκό με την προοπτική να παίξεις στο Τσάμπιονς Λιγκ;
«Οχι, θα επέλεγα την παραμονή μου στην Μπολόνια. Και ας είναι πολύ μεγαλύτερη η πίεση του ιταλικού ποδοσφαίρου, όχι από τους οπαδούς αλλά από τις απαιτήσεις του πρωταθλήματος. Μου αρέσει η νοοτροπία που έχουν. Παίζουν για το αποτέλεσμα, όχι κατ΄ ανάγκη για το καλό ποδόσφαιρο. Δεν τους απασχολεί τι λένε οι άλλοι, η νίκη μετράει, όχι το πώς παίζεις. Λατρεύουν την τακτική. Για παράδειγμα, όταν ο Μουρίνιο οδήγησε την Ιντερ στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ, ουδείς αναφέρθηκε σε “κατενάτσιο”. Αντιθέτως όλοι ύμνησαν την τακτική συμπεριφορά της Ιντερ και το σπουδαίο στήσιμο από τον κόουτς Ζοζέ. Κάθε ομάδα είναι αναγκασμένη να πολεμά με τα όπλα που έχει, αυτό έκανε η Ιντερ και δικαιώθηκε».
Πόσο χαώδης είναι τελικά η απόσταση ανάμεσα στο Καμπιονάτο και στη Σούπερ Λίγκα και πού εστιάζεις τις σημαντικότερες διαφορές;
«Δεν υπάρχει καν μέτρο σύγκρισης. Ποδοσφαιρική ποιότητα συναντάς και στην Ελλάδα, καλοί παίκτες υπάρχουν, ωστόσο ο καθρέφτης για τη δυναμική του πρωταθλήματος είναι οι ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Εκεί εμείς, με εξαίρεση κάποιες επιμέρους καλές πορείες, δεν ανταποκρινόμαστε στις απαιτήσεις και δεν μπορούμε να προοδεύσουμε».
Θα στεκόταν με αξιώσεις μια ελληνική ομάδα στο Καμπιονάτο;
«Θα αστειεύεσαι… Ακόμη και ο εφετινός Παναθηναϊκός που είναι μια πολύ καλά μονταρισμένη ομάδα, δύσκολα θα άντεχε στην πίεση του Καμπιονάτο. Δεν θα κατάφερνε να πρωταγωνιστήσει, απλώς θα επιβίωνε».
Από όσα παρακολούθησες εκ του μακρόθεν,θεωρείς ότι ο Παναθηναϊκός στέφθηκε δίκαια πρωταθλητής;
«Ηταν η ομάδα με τη μεγαλύτερη συνοχή. Ναι, πιστεύω απολύτως δίκαια. Ο ΠΑΟΚ είχε την ευκαιρία του και χάρηκα πολύ που μπήκε σφήνα στους συνήθεις διεκδικητές του τίτλου, αλλά θέλει πολλά ακόμη για να πάρει πρωτάθλημα. Αν όμως οι άνθρωποί του συνεχίζουν να στηρίζουν αυτή την προσπάθεια και χρόνο με τον χρόνο βοηθούν την ομάδα να γίνεται καλύτερη, τότε ίσως κάνει και την υπέρβαση».
Ο Παναθηναϊκός επέστρεψε έπειτα από έξι χρόνια στην κορυφή της Ελλάδας με έλληνα προπονητή. Είναι ένα μήνυμα αυτό;
«Σαφώς και είναι, ελπίζω να το έπιασαν αυτοί που πρέπει. Οφείλουμε να σταματήσουμε να αλλάζουμε τους προπονητές σαν τα πουκάμισα και να επιλέγουμε μέτριους ξένους όταν έχουμε καλούς έλληνες τεχνικούς. Οι έλληνες προπονητές έχουν ποιότητα και γνωρίζουν από μπάλα. Το δικό μου μήνυμα είναι το εξής: Δώστε τους την ευκαιρία και στηρίξτε τους. Οπως κάνουν οι Ιταλοί, σπανίως εμπιστεύονται αλλοδαπούς, εκτός αν πρόκειται για Μουρίνιο».
Η τακτική είναι και το όπλο της εθνικής ομάδας εν όψει Μουντιάλ;
«Δεν έχουμε άλλον τρόπο να πετύχουμε κάτι καλό. Δεν είμαστε υπερομάδα και αυτό το ξέρουμε. Πρέπει λοιπόν να κάνουμε αυτά που μπορούμε και όχι να επιδιώξουμε να παίξουμε κάτι που δεν ξέρουμε».
Είσαι από εκείνους που θα έλεγαν «επιστρέφω στην Ελλάδα μόνο για την ΑΕΚ;». Αν η πρώην ομάδα σου τα έβρισκε με την Μπολόνια και σου προσέφερε λιγότερα από ό,τι ο Ολυμπιακός ή ο Παναθηναϊκός, τι θα επέλεγες;
«Σίγουρα θα έμπαινα σε σκέψεις. Θα θυμόμουν τα τέσσερα όμορφα χρόνια, την αγάπη που νιώθω για αυτή την ομάδα, όμως αν οι διαφορές στο οικονομικό ήταν μεγάλες, τότε θα επέλεγα το καλύτερο συμβόλαιο όσο κι αν με στενοχωρούσε που δεν θα το έπαιρνα από την ΑΕΚ. Είναι νομίζω απολύτως λογικό. Στη φάση που βρίσκεται η ΑΕΚ πρέπει να διορθώσει άλλα πράγματα και μετά να ψάξει για καλές μεταγραφές. Πρώτα πρέπει να βρει ανθρώπους που να γνωρίζουν το αντικείμενο και ποδοσφαιρικά και επιχειρηματικά».
Πού πιστεύεις ότι οφείλεται αυτή η κατάρρευση του εγχειρήματος του 2004 στην ΑΕΚ;
«Είναι απλό. Ολα ξεκίνησαν όμορφα και καλά, όταν όμως η διοίκηση αποφάσισε να κάνει το βήμα παραπάνω, προχώρησε σε ανοίγματα τα οποία όπως αποδείχθηκε δεν μπορούσε να καλύψει. Νόμιζαν ότι θα μπορέσουν να φέρουν και πάλι την ισορροπία μέσα από τίτλους, όμως αυτοί δεν ήλθαν ποτέ και μοιραία η ΠΑΕ οδηγήθηκε στο σημείο αυτό. Εγιναν πολλά και μεγάλα λάθη, αλλά νομίζω πλέον ότι όλοι λίγο πολύ τα γνωρίζουμε».
Συμφωνείς με την άποψη ότι οι συνεχείς αλλαγές ξένων παικτών και ο «αφελληνισμός» της ΑΕΚ ήταν το μεγαλύτερο σφάλμα της διοίκησης Νικολαΐδη;
«Ετσι είναι, γι΄ αυτό και χαίρομαι που βλέπω τον Παναθηναϊκό να κατακτά τον τίτλο με πολλούς έλληνες πρωταγωνιστές. Στην ΑΕΚ ήλθαν τόσες και τόσες καραβιές ξένων, παίκτες αμφιβόλου ποιότητος που έπαιρναν τα συμβόλαια από τους Ελληνες επειδή είχαν ένα κοινοτικό διαβατήριο και μετά κορόιδευαν. Ποδοσφαιριστές που όχι μόνο δεν έκαναν τη διαφορά αλλά ήταν χειρότεροι από τους δικούς μας».
Σου βγήκε μεν σε καλό, αλλά αλήθεια πόσο σε πίκρανε η στάση της ΑΕΚ το 2007 και το ότι ο κ. Φερέρ προτιμούσε κάποιον απίθανο Ασκάρατε από εσένα;
«Δεν θα σταθώ τόσο στον Φερέρ, όσο στη διοίκηση. Με ενόχλησε πολύ η στάση της. Είχε φτάσει Μάιος, έμενα ελεύθερος και δεν μου είχαν πει καν αν ενδιαφέρονται να με κρατήσουν στην ομάδα. Το θεώρησα κοροϊδία. Τότε αποφάσισα ότι θα φύγω γιατί εγώ ήθελα απλώς να παίζω. Δεν με ενδιέφερε η λεζάντα, δηλαδή να μείνω στάσιμος για να λέω ότι παίζω μπάλα στην ΑΕΚ. Είχα και έχω πολλά όνειρα».